TRENING MÓZGU – FUNKCJONOWANIE POZNAWCZE CZŁOWIEKA
Jesteś istotą, która myśli, działa, poznaje, odczuwa, zdobywa wiedzę i podejmuje różne decyzje. Mechanizmy, dzięki którym możesz funkcjonować w świecie i tworzyć szeroko rozumianą wiedzę – o otoczeniu, różnych faktach, o sobie samym i innych ludziach, to procesy – funkcje poznawcze. Materialnym, biologicznym podłożem funkcji poznawczych jest tkanka nerwowa ośrodkowego układu nerwowego, a więc twój mózg.
Sprawność pamięci, koncentracji czy logicznego myślenia jest miarą wydolności złożonych procesów biologicznych zachodzących w mózgu. Gdy wydolność poszczególnych funkcji poznawczych mózgu z różnych przyczyn jest obniżona, naraża to ciebie na szereg trudności w nauce, pracy, szkole, czy życiu osobistym i utrudnia uczenie się, nabywanie nowych umiejętności rozwój i realizację pełnego potencjału.
Sprawność funkcji poznawczych wiąże się z jakością rozumowania, planowania i podejmowanych decyzji, oraz z umiejętnością kontrolowania własnych emocji. Wszelkie trudności – w nauce, pracy czy nawet w relacjach z innymi ludźmi mogą być więc rezultatem osłabienia poszczególnych funkcji mózgu.
Mózg jest narządem neuroplastycznym, co oznacza, że można usprawniać jego działanie za pomocą odpowiednio ukierunkowanych oddziaływań, na które składają się przede wszystkim ćwiczenia neurorozwojowe, które aktywizują osłabione funkcje poznawcze mózgu, a także aktywność fizyczna, dieta czy naturalne preparaty uzupełniające.
Co to jest trening mózgu?
Określenie trening mózgu odnosi się do szeregu oddziaływań terapeutycznych, których celem jest podniesienie poziomu wydolności poszczególnych funkcji mózgu – funkcji poznawczych, wykonawczych, a także emocjonalnych. Usprawnianie funkcji mózgu jest istotne dla osób w każdym wieku, gdyż to, w jakiej kondycji mózg jest aktualnie, wpływa na jego funkcjonowanie w przyszłości. Ponadto, funkcjonalności rozwijane podczas treningu mózgu – poznawcze, czyli pamięć, uwaga, koncentracja, myślenie, koordynacja wzrokowo-przestrzenna, a także funkcje wykonawcze, które są związane z umiejętnością planowania, monitorowania własnych działań, kontrolowania własnych emocji, są kluczowe dla szeroko rozumianego powodzenia w życiu – w nauce, pracy, życiu osobistym.
Wymiary funkcjonowania poznawczego człowieka
Funkcjonowanie poznawcze człowieka ma charakter dynamiczny i wielopoziomowy. Zmienia się wraz z wiekiem i pod wpływem różnych oddziaływań z otoczenia. Z tego powodu opisuje się najczęściej za pomocą ujęcia wielowymiarowego, na które składają się:
- poznanie (cognition)
- funkcje wykonawcze (executive functions)
- funkcje globalne (mental activity variables)
Są to trzy wymiary funkcjonowania poznawczego, które wpływają na to, jak się zachowujesz, służą zdobywaniu wiedzy, interpretowaniu rzeczywistości, ściśle określają twoje zachowanie i jakość decyzji, jakie podejmujesz. Im sprawniej w twoim mózgu zachodzą procesy poznawcze, tym na co dzień efektywniej funkcjonujesz.
Trudności w zdobywaniu wiedzy, podejmowaniu decyzji czy z wypełnianiem codziennych obowiązków w pracy, szkole, domu mogą wynikać z osłabienia, któregoś z wymiarów funkcjonowania poznawczego – poznania, funkcji wykonawczych lub funkcji globalnych. Ocena neuropoznawcza pozwala zidentyfikować, który dokładnie wymiar funkcjonowania poznawczego jest osłabiony, dzięki czemu trening mózgu jest właściwie ukierunkowany i dostosowany do twoich indywidualnych potrzeb.
Poznanie
Na poznanie składają się elementarne i złożone procesy, które sterują zachowaniem człowieka, takie jak:
– percepcja
– pamięć
– myślenie
– zdolności językowe
– zdolności wzrokowo-przestrzenne
Funkcje wykonawcze
Funkcje wykonawcze opisuje się jako system nadzorczy umysłu. Są to procesy, które inicjują, monitorują, korygują, doprowadzają do końca jakąkolwiek aktywność. Dzięki nim działanie człowieka na charakter celowy, zaplanowany. Zachowanie kontrolowane przez funkcje wykonawcze jest produktywne, nastawione na realizację celów, pomaga osiągać zamierzenia i efektywnie mierzyć się z przeciwnościami.
Funkcje globalne
Funkcje globalne ujawniają się w zachowaniu człowieka zawsze i wszędzie. Charakteryzują się dużą zmiennością i zależą często od nastroju, poziomu zmęczenia. Do funkcji globalnych zalicza się m.in. uwagę.
Co usprawnia trening mózgu?
Trening mózgu poprawia wydolność w każdym wymiarze funkcjonowania poznawczego – a więc usprawnia poznanie, funkcje wykonawcze i globalne.
Poniższy schemat obrazuje wymiary, na które oddziałuje trening mózgu.
