PAMIĘĆ FLESZOWA 

Pamięć fleszowa aktywuje się kiedy jesteśmy zdenerwowani, przestraszeni lub bardzo mocno czymś podekscytowani. Mózg, o ważnym zdarzeniu, które wyzwala skrajnie silne emocje, przekazuje informację do wszystkich tkanek i narządów, a sam z fotograficzną dokładnością zapisuje w pamięci tą ważną chwilę.

Zjawisko pamiętania jest bardzo złożone i angażuje różne struktury i obszary mózgu. Integracja informacji w niezwykle złożonej sieci neuronalnej w mózgu jest śladem pamięciowym (zwanym też engramem) – czyli tym, co pamiętamy. Na charakter śladu pamięciowego (engramu), jaki powstaje w naszym mózgu, wpływają doznania czuciowe, jakie towarzyszą nam w danym momencie, uwaga, to co aktualnie dzieje się w otoczeniu, nasz stan emocjonalny itp. – wszystko to ma znaczenie i kształtuje naszą pamięć.

Pamięć fleszowa – jak działa?

Naukowcy zauważyli, że istnieje specyficzna klasa pamięci – tzw. pamięć fleszowa, która dosłownie włącza się w momentach, które mają istotne znaczenie dla nas, jak i świata. Jest to niezwykłe zjawisko naszego mózgu i wiąże się z działaniem adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu. Pod wpływem tych związków chemicznych, rośnie zapotrzebowanie komórek na energię, uruchamiane są więc zapasy energetyczne, wzrasta stężenie glukozy, a mózg dokładnie zapisuje obraz tamtej chwili.  Nazywa się je również efektem lampy błyskowej. To rodzaj alarmu.

Prowadzone w Polsce badania nad pamięcią fleszową wykazały, że osoby zapytane po wielu latach o okoliczności, w jakich dowiedziały się o ogłoszeniu stanu wojennego, co wyzwoliło u nich silne emocje, były w stanie szczegółowo powiedzieć, gdzie były oraz co w tym czasie robiły.

Pamięć fleszowa umożliwia odtworzenie okoliczności, w jakich dowiedzieliśmy się o jakimś doniosłym zdarzeniu, na przykład o zamachu na World Trade Center.

Naukowcy dowodzą, że to właśnie adrenalina wywiera wzmacniający wpływ na naszą pamięć. Oprócz tego, że pamiętamy ważne zdarzenie z przeszłości, nasza pamięć rejestruje i przechowuje przez długie lata inne, nieistotne szczegóły, które towarzyszyły szczególnemu zdarzeniu. Jaki jeszcze wpływ na organizm wywiera adrenalina?

Jak adrenalina działa na organizm?

Jeśli silne emocje nie trwają długo, to długo taka mobilizacja organizmu przez adrenalinę, nie pozostawia po sobie śladu. Jednak na skutek utrzymującego się dłużej podwyższonego poziomu adrenaliny i kortyzolu, obniża się odporność organizmu, wzrasta napięcie mięśniowe, niebezpiecznie podnosi się ciśnienie krwi i zwiększa się ryzyko chorób serca.

Niewiele osób o tym wie, że adrenalina ma też swoje lecznicze zastosowanie. W 1895 roku polski fizjolog Napoleon Cybulski otrzymał ekstrakt z kory nadnerczy, nazywany nadnerczyną, który zawierał aminy katecholowe, w tym adrenalinę. Była pierwszym hormonem otrzymanym w stanie krystalicznym. Wytworzył go w 1901 roku japoński chemik Jōkichi Takamine, a proces sztucznego wytwarzania opracował w 1904 roku Friedrich Stolz. Adrenalina podana dożylnie działa szybko, ale krótko i jest w tej postaci stosowana przy reanimacji. Ma ona w tym zastosowaniu działanie pobudzające kurczliwość mięśnia sercowego, poprawiające przewodnictwo bodźców w sercu, a także poprawę skuteczności defibrylacji elektrycznej. Jest stosowana w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego i w tych przypadkach napadów astmy oskrzelowej, kiedy nie pomaga podawanie innych leków i staje się zagrożeniem życia. Podana doustnie zostaje rozłożona przez soki trawienne.