Naukowo o świadomym i nieświadomym przetwarzaniu emocji w mózgu
Książka naukowa Świadome i nieświadome przetwarzanie emocji w mózgu Remigiusza Szczepanowskiego porusza kwestię świadomości emocji – czy jest ona niezbędna, aby doszło do percepcji określonej emocji?
Problematyką świadomości vs nieświadomości emocji nauka zajmuje się od co najmniej kilku dekad, a to, co zdołano ustalić w tym zakresie, jest jednak wciąż niejednoznaczne. Na przykład w warunkach laboratoryjnych wykazano, że osoby badane są w stanie rozpoznać trafnie ekspresje emocjonalne, nie mając świadomego odczucia prezentowanego bodźca. Autor przytacza również dane z neuroobrazowania mózgu czynnościowym rezonansem magnetycznym. Wykazały one, że choć widoczność wyświetlanych bodźców była pogarszana, to w badaniu neuroobrazowym zaobserwowano systematyczną aktywność neuronalną mózgu. Oznacza to, że badani nie mieli świadomości postrzegania bodźca emocjonalnego, natomiast ich mózg mimo tego postrzegał prezentowany bodziec!
Ciekawych dowodów na nieświadome postrzeganie dostarcza zjawisko tzw. ślepowdzenia (ślepota korowa). Osoby dotknięte ślepowidzeniem twierdzą, że nie są zdolne do postrzegania bodźców wzrokowych, natomiast, gdy poruszają się, to są w stanie ominąć przeszkody stojące im na drodze.
Autor książki chcąc rzucić więcej światła na problematykę świadomego vs nieświadomego przetwarzania informacji przez mózg, przeprowadza własne, niezwykle interesujące eksperymenty korzystając z teorii detekcji sygnałów (TDS). Specyfika tej metody polega na możliwości obiektywizacji pomiaru świadomości vs nieświadomości bodźca. Subiektywność poznania w tym paradygmacie jest po prostu mierzalną zmienną, co umożliwia dostarczenie precyzyjnych danych opisujących mechanizmy zaangażowane w tworzenie świadomych odpowiedzi podczas przetwarzania informacji afektywnej.
W książce są więc opisane naukowe, autorskie eksperymenty R. Szczepanowskiego, które angażują procesy świadomości i postrzegania emocji. Badania swoje autor konkluduje wnioskiem: Będąc świadomi i nieświadomi treści emocjonalnych, każdorazowo przetwarzamy skorelowany z tą treścią sygnał neuronalny, wykonując swoistą statystykę, opierając się na naszym własnym mózgu, na bazie której podejmujemy świadome bądź nieświadome decyzje.
Polecam książkę Świadome i nieświadome przetwarzanie informacji w mózgu wszystkim osobom naukowo zainteresowanym psychologią emocji oraz neuronauką poznawczą.