MÓZG A DIETA – JEDZENIE, KTÓRE UZALEŻNIA 

Mózg a dieta to jedno z wielu zagadnień dotyczących mózgu, które bardzo mnie interesuje. Czy zastanawialiście się, dlaczego tak bardzo lubimy lody, frytki, zapiekanki? I chętniej wybieramy je do zjedzenia niż na przykład kaszę gryczaną z brokułami? Chętniej też pijemy słodkie napoje niż soki warzywne…

W większości mózg lubi produkty wysoko przetworzone, które nie są dobre dla naszego zdrowia. Problemem są nie tylko kalorie i konserwanty, jakie zawiera tego typu żywność. Problemem jest przede wszystkim to, że nie możemy się nimi najeść do syta – apetyt rośnie w miarę jedzenia.

Mózg a dieta – jedzenie, które uzależnia: przetworzone jedzenie aktywuje układ nagrody w mózgu

Naukowcy wykazali mechanizm tego zgubnego dla naszego zdrowia procesu. Gdy zjemy przetworzoną żywność węglowodany w niej zawarte spowodują szybki wzrost stężenia glukozy we krwi. W rezultacie poczujemy się głodni i nadal będzie chciało się nam jeść. Badania neuroobrazowe mózgu wykazały, że niektóre węglowodany zawarte w przetworzonej żywności aktywują tzw. układ nagrody w mózgu. Jest częścią układu limbicznego, który steruje emocjami. Inna nazwa układu nagrody to układ przyjemności. 

Działanie układu nagrody ściśle wiąże się z uzależnieniem. Chcemy coraz więcej i więcej czynnika, który go aktywuje (alkoholu lub narkotyku). Okazało się, że podobnie jest w przypadku przetworzonego jedzenia. Węglowodany w nim zawarte pobudzają działanie układu przyjemności znajdującego się w naszym mózgu w związku z czym nasycenie jedzeniem jest krótkotrwałe i w  niedługim czasie chcemy dalej jeść. 

Czytaj też: Dieta dla mózgu – co jeść, aby mieć zdrowy mózg?

Mózg a dieta: dlaczego tak trudno wytrwać na diecie?

To zadziwiające, że nasz mózg preferuje wysokokaloryczną dietę. Dzieje się to nawet wtedy gdy to, co jemy, wcale nie jest lepsze w smaku niż niskokaloryczny zamiennik i wiemy, że jest niekorzystne dla naszego zdrowia.

Naukowcy z Yale wykazali tę zależność podczas eksperymentu, w trakcie którego monitorowali aktywność mózgów osób spożywających napoje wysokokaloryczne i dietetyczne o identycznym smaku. Okazało się, że badani chętniej wybierali napoje bogate w kalorie a reakcja ich mózgu była tym większa, im bardziej wzrastał poziom cukru we krwi. Mimo ogólnej wiedzy, że kalorie szkodzą zdrowiu, po spożyciu bardziej energetycznego napoju wzrastał poziom zadowolenia i nie miało to związku z jego smakiem. 

Naukowcy twierdzą, że naszemu mózgowi nie chodzi o smak potraw, ale o poczucie satysfakcji i zadowolenia po jedzeniu, co jest uwarunkowanie ewolucyjne. Nasi przodkowie,  by przetrwać, musieli spożywać jak najbardziej kaloryczne posiłki. Nie mieli stałego dostępu do pożywienia i nie wiedzieli kiedy trafi się kolejna okazja do posiłku.

Współcześnie ten uwarunkowany ewolucyjnie mechanizm przyczynia się do powstania różnych chorób i otyłości. Jest to też powód dlaczego tak trudno wytrwać nam na diecie, kiedy nasz mózg woła o kaloryczną przekąskę! 

Ćwiczenia fizyczne zmniejszają apetyt 

Stale poszukujemy sposobu na to, by jeść mniej. Okazuje się, że najprostsze sposoby są też najskuteczniejsze. Naukowcy z Brigham Young University dowodzą, że nie trzeba przeprowadzać rewolucji w swoim życiu, aby ograniczyć ilość przyjmowanych kalorii! Wystarczy tylko trochę poćwiczyć.

To niesamowite ale mózgi osób, które chwilę wcześniej trenowały na siłowni, nie reagowały w tak silny sposób na widok jedzenia jak mózgi osób, które nie podejmowały żadnej aktywności fizycznej. W rezultacie osoby te jadły mniej, co wspierało cały proces odchudzania.

Wyjaśnienie dlaczego nie chce nam się jeść po ćwiczeniach fizycznych przyniósł pomiar aktywności mózgów poprzez badanie EEG. Wyniki te zostały potwierdzone dodatkowo kwestionariuszami samoopisowymi. Osoby po treningu relacjonowały w nich, że faktycznie mają mniejszy apetyt. Dotyczyło to zarówno osób, których waga była w normie, jak i osób otyłych.

To niezwykłe i genialne w swojej prostocie odkrycie pokazuje, jak bardzo ćwiczenia sprzyjają zachowaniu szczupłej sylwetki. I nie tylko dzięki temu, że umożliwiają spalanie kalorii, o czym przecież wiemy, ale też sprawiają, że nasz mózg czuje się tak, jakbyśmy właśnie zjedli posiłek.  

Czytaj też: Dieta dla mózgu – substancje pobudzające mózg