BUDOWA MÓZGU KONTROLUJE TWOJE ZACHOWANIE 

Budowa mózgu i jego aktywność nieustannie są przedmiotem badań naukowych. Przyjmuje się, że mózg składa się ze stu miliardów komórek nerwowych (neuronów). Każdy neuron kontaktuje się z innymi neuronami za pośrednictwem tysięcy połączeń międzykomórkowych (synapsy). Fragment tkanki mózgowej wielkości ziarnka piasku mieści sto tysięcy neuronów i miliardy synaps, i wszystkie komunikują się ze sobą.

Budowa mózgu i wynikająca z niej aktywność, określa, jacy jesteśmy, jakie mamy zwyczaje i jak reagujemy w określonych sytuacjach. To mózg nas określa, wraz ze wszystkimi zaletami oraz wadami. Poznaj niezwykłe fakty na temat ludzkich zachowań, które wynikają z budowy i aktywności mózgu.

Budowa mózgu – ośrodek przyjemności

Oscar Wilde napisał, że przyjemność to jedyna rzecz, dla której warto żyć. Być może nieco przesadził, ale nikt z pewnością nie zaprzeczy, że przyjemność jest bardzo silną motywacją. Z ewolucyjnego punktu widzenia ma to sens ponieważ zwierzę, które jest zdolne do czerpania przyjemności z korzystnego zachowania ma większe szanse na przetrwanie niż to, które tego nie potrafi. Za ośrodek przyjemności w ludzkim mózgu uważa się jądro półleżące, a przyjemność odczuwamy na skutek uwalniania się dopaminy w tym jądrze.

Dopamina to neuroprzekaźnik, który pośredniczy w odczuwaniu przyjemności i jest uwalniany podczas podstawowych biologicznych czynności, na przykład takich jak jedzenie czy seks. Dzięki powiązaniu z ośrodkami pamięci w naszym mózgu, jądro półleżące pomaga nam kojarzyć przyjemność z tymi czynnościami dlatego chcemy je powtarzać. Nagrodą jest w tym przypadku zastrzyk dopaminy przynoszący zadowolenie.

Badania wykazały, że już samo wspomnienie czegoś przyjemnego powoduje powstanie motywacji, która sprawia, że podejmujemy działanie prowadzące do przyjemności. Niezbicie wynika z tego, że jesteśmy biologicznie zaprogramowani, by być wyjątkowo czuli na przyjemne doznania!

Zobacz też: Jak działa inteligentny mózg?

Jak mózg radzi sobie z nieuczciwością?

Istnieje w nas głęboka skłonność, by opowiadać się za równością i sprzeciwiać się próbom oszustwa. Mimo że nasz mózg preferuje sprawiedliwość, to właśnie tolerancja nieuczciwości wyróżnia nas i daje nam przewagę nad innymi…

Badaczka z Karnegie Mellon University, Golnaz Tabibnia, wykazała, że gdy ludzie spotykają się z nieuczciwością, uaktywnia się obszar w ich mózgu zwany wyspą, który m.in. powiązany jest z odczuwaniem fizycznego wstrętu i obrzydzenia. Wydaje się zatem, że społeczne sytuacje związane z tym, że zostaliśmy potraktowani nieuczciwie, zapisują się w naszym mózgu w taki sam sposób, jak bardziej podstawowe bodźce – przykładowo odczucie wstrętu na makabryczny widok.

Gdy nasz mózg wykryje, że zostaliśmy oszukani w jakiejś społecznej sytuacji, zachowuje się tak, jakby fizycznie doświadczał czegoś obrzydliwego. Co ciekawe, istnieją ludzie, którzy całkiem dobrze funkcjonują w sytuacjach, w których narażeni są na niesprawiedliwość. Czym zatem cechują się ich mózgi, że w takich sytuacjach potrafią zachować spokój?

Zdaniem badaczki z Karnegie Mellon University u osób, które zachowują spokój w sytuacji niesprawiedliwości czy nieuczciwości dochodzi do aktywacji neuronów znajdujących się w prawej i lewej części brzuszno-bocznej kory przedczołowej, która odpowiada m.in. za myślenie, planowanie i jest strukturą stosunkowo młodą ewolucyjnie. W mózgach takich osób wyhamowuje się też aktywność wyspy odpowiadającej za wspomniane odczucie wstrętu i pobudzenie emocjonalne tym wywołane.

Badacze twierdzą, że gdy człowiek potrafi nazywać swoje emocje, jest świadom tego, czego doświadcza w danym momencie i potrafi zmienić perspektywę – spojrzeć na sytuację oczami osoby, która nasz oszukała, jest w stanie zapanować nad swoją reakcją emocjonalną i myśleć racjonalnie w sytuacji niesprawiedliwości.

Nie jest to z pewnością łatwe ale gdy już opanuje się taką umiejętność można odpowiednio zarządzić taką sytuacją, a nie stać się jej ofiarą, jak to zwykle bywa.

Budowa mózgu – konformizm jest zapisany w mózgu

Kto z was podczas zakupów nie staje na końcu kolejki tylko wychodzi przed szereg? Albo jadąc autem nie zatrzymuje się na czerwonym świetle? Z pewnością niewielu… Choć nie zdajemy sobie z tego sprawy, bez przerwy zachowujemy się konformistycznie. Co więcej – konformizm polegający na naśladowaniu innych wydaje się nam czymś złym. W rzeczywistości jednak jest kluczem do przetrwania w społeczeństwie. Nasi prehistoryczni przodkowie, którzy szukali pożywienia na własną rękę wkrótce sami stawali się przekąską!

Nasz mózg jest ewolucyjnie przystosowany do tego, abyśmy zachowywali się konformistycznie – wówczas odczuwamy spokój i przyjemność. Dowiodły tego badania obrazujące aktywność mózgu. Gdy postępujemy zgodnie z zasadami stymulujemy prążkowie brzuszne – niewielką strukturę znajdującą się w mózgu. Jest to ten sam rejon, który odczuwa przyjemność z seksu i jedzenia czekolady!

Jest on aktywny, gdy postępujemy tak samo, jak inni. Gdy złamiemy zasady uruchamia się inny rejon mózgu, tzw. przednia część zakrętu obręczy. To właśnie ona sprawia, że zaczynamy odczuwać coś na kształt kary. Za sprawą zakrętu obręczy czujemy wewnętrzny przymus, by przestrzegać zasad, nawet gdy są one absurdalne.

Najlepszym przykładem, że zrobimy niemal wszystko, by nie złamać porządku społecznego, jest eksperyment amerykańskich naukowców przeprowadzony w muzeum lotnictwa. Na podłodze w muzeum rozklejono czerwoną taśmę wyznaczającą kierunek zwiedzania. Osoby, które tego dnia postanowiły obejrzeć wystawę, nie odstępowały taśmy na krok i poruszały się w wyznaczanym przez nią kierunku, nawet gdy prowadziła donikąd lub tworzyła zamknięte pętle wokół słupa.

Widok osób chodzących bez celu wzdłuż wyznaczonej linii był dość zabawny, ale przede wszystkim pokazał mi jak silny jest to mechanizm. Zachowaniami konformistycznymi kieruje nasz mózg, czy tego chcemy czy nie. I gdziekolwiek się ruszymy, postępujemy tak, by nie złamać zasad porządku społecznego. Z drugiej strony jednak społeczeństwo opiera się na przestrzeganiu praw i zasad – bez wewnętrznej motywacji do naśladowania innych panowałby chaos.